Viêm phổi không chỉ là căn bệnh mùa đông như nhiều người lầm tưởng. Những năm gần đây, số ca trẻ mắc viêm phổi trong mùa hè có xu hướng gia tăng, thậm chí diễn biến nhanh và nặng nếu không được phát hiện sớm. Nhằm cung cấp những thông tin hữu ích giúp phụ huynh chủ động phòng bệnh cho con em mình trong mùa nóng, bài viết ghi nhận chia sẻ từ Bác sĩ CKI Trần Văn San – Phó Trưởng Khoa Nhi, Bệnh viện Bãi Cháy.

( Ảnh minh họa)

Thưa bác sĩ, viêm phổi ở trẻ em thường được nhắc đến nhiều vào mùa đông. Vậy tại sao mùa hè cũng là thời điểm trẻ dễ mắc căn bệnh này?

BSCKI Trần Văn San: Đúng vậy, nhiều người vẫn nghĩ rằng viêm phổi là “bệnh mùa lạnh”, tuy nhiên thực tế mùa hè cũng là thời điểm nguy cơ cao, đặc biệt với trẻ nhỏ. Có nhiều nguyên nhân đặc trưng cho mùa hè:

Trước hết là sự thay đổi nhiệt độ đột ngột giữa phòng điều hòa và môi trường bên ngoài khiến hệ hô hấp vốn non nớt của trẻ khó thích nghi, dễ dẫn đến viêm nhiễm.

Thứ hai, virus và vi khuẩn đường hô hấp vẫn hoạt động mạnh quanh năm, đặc biệt trong các không gian kín như phòng máy lạnh, xe hơi, khu vui chơi đông người nơi trẻ hay lui tới vào mùa hè.

Ngoài ra, thời tiết oi nóng khiến trẻ dễ mất nước, ăn uống thất thường, sức đề kháng giảm sút. Một số trường hợp còn bị nhiễm lạnh do tắm nước quá lạnh hoặc bị quạt thẳng vào người sau khi đi nắng về. Bên cạnh đó, tình trạng ô nhiễm không khí, khói bụi mùa hè cũng góp phần gia tăng nguy cơ kích ứng và nhiễm trùng đường hô hấp.

Tổng hợp các yếu tố trên, nếu không được phòng ngừa đúng cách, trẻ hoàn toàn có thể mắc viêm phổi trong mùa hè, thậm chí với diễn tiến nhanh và nguy hiểm.

Triệu chứng viêm phổi ở trẻ em ( Ảnh minh họa)

Vậy phụ huynh nên chú ý những dấu hiệu nào để nhận biết sớm nguy cơ trẻ bị viêm phổi, thưa bác sĩ?

BSCKI Trần Văn San: Viêm phổi ở trẻ em có thể chuyển nặng rất nhanh. Do đó, việc nhận biết sớm là rất quan trọng để can thiệp kịp thời.

Một số dấu hiệu cha mẹ cần đặc biệt lưu ý gồm:

• Ho kéo dài, ho khan hoặc ho có đờm không giảm sau vài ngày.
• Trẻ thở nhanh bất thường (ví dụ với trẻ 2–12 tháng là >50 lần/phút).
• Có biểu hiện thở gắng sức: rút lõm lồng ngực, cánh mũi phập phồng, thở rít.
• Sốt cao, sốt không đáp ứng với thuốc hạ sốt thông thường.
• Trẻ tím tái môi, đầu chi. Đây là dấu hiệu nặng, cần cấp cứu ngay.
• Ngoài ra, trẻ lờ đờ, quấy khóc liên tục, bú kém, mệt mỏi bất thường cũng là những dấu hiệu cảnh báo.

Nếu có bất cứ biểu hiện nào kể trên, đặc biệt là khó thở hoặc tím tái, phụ huynh cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Tuyệt đối không tự ý dùng kháng sinh vì có thể gây hại và che lấp triệu chứng.

Vậy làm thế nào để phụ huynh có thể chủ động phòng ngừa viêm phổi cho con em mình trong mùa hè, thưa bác sĩ?

BSCKI Trần Văn San: Có nhiều biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để hạn chế nguy cơ mắc viêm phổi cho trẻ trong mùa nóng:

• Sử dụng điều hòa hợp lý: Giữ nhiệt độ khoảng 26–28°C, không để điều hòa hoặc quạt thổi trực tiếp vào trẻ. Khi ra khỏi phòng lạnh, cần mở cửa cho trẻ làm quen dần với nhiệt độ ngoài trời.
• Giữ vệ sinh không gian sống: Vệ sinh thường xuyên phòng ở, máy lạnh, quạt để loại bỏ bụi bẩn, nấm mốc. Tạo môi trường thông thoáng, sạch sẽ.
• Dinh dưỡng hợp lý: Cung cấp đủ nước, ăn đa dạng thực phẩm giúp tăng sức đề kháng. Trẻ nhỏ cần được bú mẹ thường xuyên.
• Tắm rửa đúng cách: Không dùng nước quá lạnh, không tắm ngay sau khi đi nắng về. Nên để trẻ nghỉ mát một lúc rồi mới tắm.
• Hạn chế nơi đông người: Đặc biệt trong mùa hè trẻ hay đi bơi, du lịch, cần rửa tay thường xuyên, dạy trẻ che miệng khi ho, hắt hơi.
• Theo dõi sức khỏe sát sao: Nếu trẻ có biểu hiện ho, sốt, thở nhanh hoặc mệt mỏi nên đi khám sớm.

Quan trọng nhất là phụ huynh cần chủ động theo dõi, không chủ quan với bất kỳ dấu hiệu bất thường nào vì viêm phổi có thể tiến triển nhanh nếu không được xử lý đúng cách.

Xin trân trọng cảm ơn bác sĩ!

Hải Ninh, CDC