Không khí ẩm thấp và nhiệt độ chênh lệch giữa ngày – đêm khiến cơ thể con người dễ bị suy giảm sức đề kháng. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để nhiều loại virus, vi khuẩn phát triển và lây lan, làm gia tăng các bệnh truyền nhiễm. Mỗi năm, vào thời điểm thu – đông, nhiều cơ sở y tế ghi nhận sự gia tăng rõ rệt các bệnh về đường hô hấp, cúm mùa, viêm phổi, viêm não Nhật Bản và nhiều bệnh truyền nhiễm khác. Vì vậy, việc chủ động phòng bệnh, đặc biệt là thông qua tiêm chủng vắc xin, là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.

Các bệnh truyền nhiễm thường gặp mùa thu đông

Thời tiết lạnh, độ ẩm cao khiến các bệnh lây truyền qua đường hô hấp, tiêu hóa và tiếp xúc dễ bùng phát. Trong đó, bệnh cúm mùa là một trong những bệnh phổ biến nhất, gây sốt, ho, đau đầu, mệt mỏi và có thể biến chứng thành viêm phổi, suy hô hấp ở người có sức đề kháng yếu. Viêm đường hô hấp cấp như viêm họng, viêm amidan, viêm phế quản cũng thường gặp, nhất là ở trẻ nhỏ.

Ngoài ra, viêm phổi và viêm màng não do phế cầu khuẩn là những bệnh nguy hiểm, có thể để lại di chứng nặng nề hoặc gây tử vong nếu không phát hiện sớm. Viêm não Nhật Bản cũng là căn bệnh đáng lo ngại, thường gặp ở trẻ em, với triệu chứng sốt cao, co giật, rối loạn ý thức. Bên cạnh đó, các bệnh như sởi, quai bị, rubella, thủy đậu, tay – chân – miệng, sốt xuất huyết vẫn có thể xảy ra trong mùa này do điều kiện thời tiết và vệ sinh môi trường chưa đảm bảo.

Những đối tượng có nguy cơ cao gồm trẻ em, người cao tuổi, phụ nữ mang thai, người mắc bệnh mãn tính (như tiểu đường, tim mạch, hô hấp) và người có hệ miễn dịch yếu. Khi cơ thể không kịp thích nghi với thời tiết lạnh, họ dễ bị nhiễm bệnh và gặp biến chứng nặng hơn bình thường.

Trẻ em là những đối tượng có nguy cơ cao bị mắc bệnh truyền nhiễm khi thời tiết thay đổi

Cách phòng tránh các bệnh truyền nhiễm thường gặp trong mùa thu đông

Để phòng ngừa các bệnh mùa thu – đông, người dân cần chủ động thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe. Trước hết, duy trì vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ là yếu tố quan trọng. Mọi người nên rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đeo khẩu trang khi đến nơi đông người, che miệng khi ho hoặc hắt hơi để tránh phát tán mầm bệnh.

Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng hợp lý và lối sống lành mạnh giúp tăng sức đề kháng tự nhiên. Ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, bổ sung rau xanh, trái cây giàu vitamin C, uống đủ nước, ngủ đủ giấc và tập thể dục đều đặn giúp cơ thể khỏe mạnh, thích ứng tốt với thời tiết. Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng cổ, ngực, bàn tay, bàn chân khi ra ngoài trời lạnh; tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột và hạn chế tiếp xúc với người đang mắc bệnh hô hấp cũng là những cách phòng bệnh đơn giản mà hiệu quả.

Đặc biệt, khi có các triệu chứng như sốt cao, ho kéo dài, khó thở, đau đầu, phát ban hoặc mệt mỏi bất thường, cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, không tự ý dùng thuốc hoặc chủ quan với các biểu hiện ban đầu.

Một số biện pháp đơn giản phòng bệnh 

Tiêm chủng là biện pháp phòng bệnh chủ động, an toàn và hiệu quả nhất được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo. Vắc xin giúp cơ thể tạo ra kháng thể đặc hiệu chống lại mầm bệnh, giảm nguy cơ mắc bệnh, giảm biến chứng và tử vong.

Trong mùa thu – đông, các loại vắc xin quan trọng nên được tiêm gồm:

• Vắc xin cúm mùa: tiêm hằng năm cho cả trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn, đặc biệt là người cao tuổi và người mắc bệnh mạn tính.

• Vắc xin phế cầu: phòng viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết do phế cầu khuẩn.

• Vắc xin viêm não Nhật Bản: tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi trở lên, giúp phòng bệnh nguy hiểm có thể để lại di chứng nặng nề.

• Vắc xin MMR (Sởi – Quai bị – Rubella): giúp phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm dễ lây lan, đặc biệt trong môi trường học đường.

• Vắc xin thủy đậu: bảo vệ trẻ em và người lớn chưa có miễn dịch, giảm biến chứng sẹo và nhiễm trùng da.

Tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch không chỉ bảo vệ từng cá nhân mà còn góp phần xây dựng “hàng rào miễn dịch cộng đồng”, giúp hạn chế lây lan dịch bệnh trong xã hội.

Tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ninh (CDC Quảng Ninh), người dân có thể được tư vấn và tiêm đầy đủ các loại vắc xin phòng bệnh mùa thu – đông cho mọi lứa tuổi. CDC Quảng Ninh luôn đảm bảo quy trình tiêm chủng an toàn, tuân thủ các bước khám sàng lọc trước tiêm, theo dõi và chăm sóc sau tiêm cẩn thận. Các loại vắc xin được bảo quản đúng tiêu chuẩn, có nguồn gốc rõ ràng, được cấp phép sử dụng bởi Bộ Y tế.

Bên cạnh đó, CDC Quảng Ninh thường xuyên tổ chức các chương trình truyền thông, tuyên truyền tại cộng đồng, trường học và cơ quan, giúp người dân hiểu rõ hơn về lợi ích của tiêm chủng và cách phòng bệnh chủ động. Đặc biệt, trung tâm còn triển khai lịch tiêm chủng linh hoạt, thuận tiện cho người dân đăng ký và thực hiện tiêm đúng thời điểm, tránh tình trạng quên hoặc tiêm muộn.

Mùa thu – đông là thời điểm dễ mắc bệnh, nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu chúng ta hiểu đúng và hành động kịp thời. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ như giữ gìn vệ sinh, nâng cao sức khỏe, và đặc biệt là chủ động tiêm phòng để bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng.

Bs. Phương Anh (CDC)