Những ngày gần đây, thời tiết miền Bắc bắt đầu chuyển lạnh vào sáng sớm và chiều muộn, kèm theo độ ẩm thấp và cảm giác hanh khô đặc trưng của mùa đông. Sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ và độ ẩm không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe đường hô hấp mà còn là yếu tố thúc đẩy nhiều bệnh lý da liễu gia tăng, trong đó phổ biến nhất là viêm da cơ địa.
Thời tiết hanh khô – “kẻ kích hoạt” viêm da trở nặng
Theo các bác sĩ chuyên khoa Da liễu, môi trường khô lạnh khiến làn da mất đi độ ẩm tự nhiên, hàng rào bảo vệ da suy yếu. Điều này tạo điều kiện cho các tác nhân kích ứng tấn công dễ dàng hơn. Với những người có cơ địa dị ứng hoặc từng mắc viêm da cơ địa, đây được coi là thời điểm bệnh dễ bùng phát nhất trong năm.
Biểu hiện thường gặp của viêm da cơ địa mùa hanh khô gồm:
- Da khô, bong tróc
- Ngứa rát, đặc biệt về đêm
- Xuất hiện mảng đỏ hoặc các vết nứt nẻ ở bàn tay, bàn chân
- Một số trường hợp có thể chảy dịch hoặc bội nhiễm do gãi nhiều
Tại nhiều bệnh viện da liễu và cơ sở y tế, số lượng người bệnh đến khám do các triệu chứng trên được ghi nhận có xu hướng tăng. Đáng chú ý, không ít bệnh nhân cho biết tình trạng trở nặng sau khi tự điều trị tại nhà.
Tự ý dùng thuốc và mẹo dân gian: Lợi bất cập hại
Thay vì đến cơ sở y tế để được thăm khám, nhiều người lựa chọn tự mua thuốc bôi ngoài da theo lời khuyên truyền miệng hoặc qua mạng xã hội. Phổ biến nhất là các loại kem trộn chứa corticoid nồng độ cao. Việc sử dụng không đúng liều lượng và thời gian quy định có thể làm giảm nhanh các triệu chứng ngứa nhưng lại tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm như teo da, giãn mạch, tăng sắc tố, thậm chí gây nghiện thuốc.
Một số trường hợp khác lại áp dụng các biện pháp dân gian như tắm nước lá, đắp thuốc nam không rõ nguồn gốc. Trên thực tế, lá cây tự nhiên có thể chứa nhiều tạp chất, vi khuẩn hoặc chất gây kích ứng. Khi tiếp xúc với vùng da đang tổn thương, nguy cơ viêm nhiễm, mưng mủ tăng cao. Bác sĩ tại một bệnh viện tuyến trung ương cho biết đã tiếp nhận bệnh nhân nhập viện trong tình trạng da nhiễm trùng nặng sau khi tắm nước lá ổi và lá trầu không theo hướng dẫn truyền miệng.
Người mắc bệnh viêm da cơ địa nên đến bệnh viện để được thăm khám và điều trị với các chuyên gia Da liễu
Chuyên gia khuyến cáo: Điều trị đúng ngay từ đầu
Theo bác sĩ Dương Thị Lan – Phó Trưởng khoa khám bệnh, Bệnh viện Da liễu Trung ương, nếu chủ quan người bệnh hoàn toàn có thể bị từ tổn thương nhẹ tăng dần lên thành tổn thương nặng, từ tổn thương ngoài da có thể dẫn đến nhiễm khuẩn huyết. Để hạn chế các biến chứng và giúp người bệnh ổn định triệu chứng nhanh chóng, các chuyên gia da liễu đưa ra một số khuyến cáo:
Không tự ý mua thuốc bôi
Việc tùy tiện sử dụng các loại kem chứa corticoid có thể làm che lấp triệu chứng, khiến bệnh khó kiểm soát về lâu dài. Người bệnh nên đến khám tại các cơ sở y tế có chuyên môn để được kê đơn phù hợp với tình trạng da.
Tránh sử dụng các mẹo dân gian chưa được kiểm chứng
Tắm nước lá hay đắp thuốc nam có thể khiến tình trạng khô ngứa tạm thời giảm, nhưng nếu không được xử lý đúng cách, đây lại là nguồn gây nhiễm khuẩn. Các bác sĩ khuyến nghị không sử dụng lá cây tươi lên vùng da đang viêm.
Dưỡng ẩm đúng cách
Đây được xem là “chìa khóa vàng” trong giai đoạn thời tiết lạnh và hanh khô. Người dân cần:
- Bôi kem dưỡng ẩm ngay sau khi tắm khi da còn ẩm
- Chọn sản phẩm không chứa hương liệu, phù hợp với da nhạy cảm
- Tăng cường bôi 2–3 lần/ngày với người có cơ địa khô hoặc đang bị viêm da
Giữ ấm cơ thể, hạn chế tiếp xúc chất tẩy rửa mạnh
Nhiều trường hợp khô nứt da tay xuất phát từ việc thường xuyên rửa bát, giặt giũ bằng nước lạnh và hóa chất. Người đau nên dùng găng tay bảo hộ và thoa lại kem dưỡng sau khi làm việc.
Duy trì lối sống lành mạnh
Uống đủ nước, bổ sung vitamin từ rau củ, sử dụng máy tạo ẩm trong phòng ngủ, ổn định tâm lý… đều có tác dụng hỗ trợ cải thiện bệnh.
Chủ động bảo vệ da trong mùa đông
Viêm da cơ địa là bệnh mạn tính, dễ tái phát. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng, bệnh lại gây nhiều phiền toái, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, giấc ngủ và sinh hoạt hằng ngày. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo người dân không nên chủ quan khi xuất hiện các dấu hiệu khô, ngứa kéo dài.
Trong bối cảnh thời tiết miền Bắc dự kiến còn duy trì trạng thái hanh khô trong nhiều tuần tới, việc chủ động chăm sóc da đúng cách và thăm khám sớm đóng vai trò then chốt. Mỗi người cần trang bị kiến thức đầy đủ để bảo vệ làn da, tránh những rủi ro từ việc tự điều trị sai cách.
Tuấn Anh – CDC Quảng Ninh
