Mùa hè oi bức, nắng nóng gay gắt không chỉ gây cảm giác khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là tình trạng sốc nhiệt và mất nước. Bài viết ghi nhận chia sẻ của Bác sĩ chuyên khoa I Lương Minh Tuyến, Phó Trưởng khoa Thận lọc máu, Bệnh viện Bãi Cháy với những thông tin thiết thực giúp người dân chủ động phòng ngừa, bảo vệ sức khỏe trong mùa hè.
Thưa bác sĩ, thời tiết nắng nóng kéo dài dễ khiến người dân, đặc biệt là lao động ngoài trời, gặp tình trạng sốc nhiệt và mất nước. Bác sĩ có thể cho biết các dấu hiệu cảnh báo sớm của tình trạng này?
BS CKI Lương Minh Tuyến: Khi làm việc trong môi trường nắng nóng kéo dài, cơ thể sẽ bị mất nước và điện giải qua mồ hôi. Nếu không được bù đắp kịp thời, người bệnh có thể xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo như: da nóng đỏ, khô miệng, khô da do mất khả năng đổ mồ hôi, khát nước dữ dội, nhức đầu, choáng váng, hoa mắt, mệt mỏi, nhịp tim nhanh. Ở mức độ nặng hơn có thể xuất hiện chuột rút cơ, tay chân co quắp, thậm chí co giật.
Ảnh minh họa
Vậy nếu không xử trí kịp thời, sốc nhiệt và mất nước có thể gây ra những hậu quả gì?
BS CKI Lương Minh Tuyến: Hậu quả đầu tiên là giảm sức lao động, mệt mỏi kéo dài. Đặc biệt, mất nước nặng có thể dẫn đến tổn thương thận cấp, ảnh hưởng đến chức năng lọc máu và bài tiết. Nếu để muộn, bệnh nhân có nguy cơ phải lọc máu, thậm chí diễn tiến thành bệnh thận mạn. Với sốc nhiệt, diễn biến có thể rất nguy hiểm: người bệnh dễ rơi vào tình trạng lú lẫn, hôn mê, truỵ tim mạch và có thể tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Bác sĩ có thể chia sẻ những bước sơ cứu ban đầu tại chỗ khi gặp người nghi bị sốc nhiệt?
BS CKI Lương Minh Tuyến: Khi thấy người có dấu hiệu sốc nhiệt, cần đưa ngay vào nơi thoáng mát, cởi bớt quần áo, chườm mát bằng khăn ướt ở cổ, nách, bẹn hoặc xịt nước mát toàn thân. Nếu người bệnh còn tỉnh táo, nên cho uống nước mát hoặc dung dịch bù điện giải như oresol. Tuyệt đối không dùng nước đá hoặc nước quá lạnh. Trong trường hợp người bệnh lú lẫn, co giật hoặc hôn mê, cần đặt nằm nghiêng, kê gối dưới đầu, gọi cấp cứu hoặc đưa đến cơ sở y tế gần nhất.
Đối với những nhóm dễ bị tổn thương như trẻ nhỏ, người già, người mắc bệnh mạn tính, bác sĩ có khuyến cáo gì?
BS CKI Lương Minh Tuyến: Trẻ em cần được nhắc nhở uống nước thường xuyên, hạn chế ra ngoài trong giờ nắng gắt, mặc quần áo sáng màu, che chắn đầy đủ. Người cao tuổi và bệnh nhân mạn tính cần uống nước đúng theo khuyến cáo từng bệnh lý, theo dõi sớm các dấu hiệu mất nước để bù kịp thời. Điểm chung là chủ động theo dõi tình trạng cơ thể, không chờ đến khi khát mới uống nước.
Thực tế tại Bệnh viện Bãi Cháy, thời gian qua đã ghi nhận các trường hợp liên quan đến sốc nhiệt, mất nước như thế nào?
BS CKI Lương Minh Tuyến: Trung bình mỗi mùa hè, chúng tôi tiếp nhận từ 10 đến 20 trường hợp nhập viện liên quan đến mất nước hoặc sốc nhiệt. May mắn là tất cả đều được phát hiện, xử trí sớm nên không để lại di chứng. Điều đó cho thấy, nếu được trang bị kiến thức đầy đủ và phản ứng nhanh chóng, hoàn toàn có thể phòng ngừa và cứu chữa kịp thời các biến chứng nguy hiểm.
Cuối cùng, bác sĩ có lời khuyên gì gửi đến cộng đồng?
BS CKI Lương Minh Tuyến: Hãy thực sự quan tâm đến sức khoẻ của chính mình và người thân. Mất nước và sốc nhiệt không phải là chuyện nhỏ và hoàn toàn có thể phòng tránh được. Mỗi người cần chủ động uống đủ nước, nghỉ ngơi hợp lý, sử dụng đồ bảo hộ khi làm việc ngoài trời, đặc biệt là trong những ngày nắng gắt. Sự chủ động sẽ giúp chúng ta có một mùa hè an toàn, khỏe mạnh.
Xin cảm ơn bác sĩ về những thông tin hữu ích!
Hải Ninh, CDC
