Đối với các mẹ bầu, việc chăm sóc và giữ gìn sức khoẻ là vô cùng quan trọng ở mọi giai đoạn mang thai. Trong đó cúm nói chung và cúm A nói riêng luôn là mối lo sức khoẻ mà các thai phụ không hề muốn mắc phải trong thời kỳ thai nghén. Khi bà bầu bị cúm A dù có biểu hiện nhẹ cũng không nên chủ quan vì nguy cơ để lại hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cả mẹ và thai nhi là rất lớn.
Bà bầu bị cúm A thường khó xác định do triệu chứng giống với cảm cúm thông thường
Cúm là một trong những bệnh khó tránh và là mối lo to lớn với phụ nữ khi mang thai. Đối với người bình thường, bệnh cúm mùa thường tiến triển lành tính, nhưng đối với bà bầu biến chứng nặng vẫn có thể xảy ra do thay đổi nội tiết tố, hệ miễn dịch suy giảm. Trong số các loại cúm A,B và C, cúm A là loại có thể diễn biến nghiêm trọng nhất đối với tất cả mọi đối tượng mắc bệnh. Vậy nên nếu bị mắc cúm A khi mang bầu thì cần đặc biệt lưu tâm vì có thể gây nhiều biến chứng và ảnh hưởng đến sức khoẻ của cả mẹ và bé.
Thông thường cúm A kéo dài từ 3 – 4 ngày ở người bình thường, nhưng đối với bà bầu bị cúm A tình trạng bệnh có thể kéo dài tới 6 – 7 ngày là khỏi nếu không có dấu hiệu trở nặng.
Là căn bệnh có tốc độ lây lan cao nên những biến chứng của cúm A không thể xem nhẹ, không chỉ làm suy giảm sức khoẻ của người phụ nữ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của thai nhi. Chia sẻ về vấn đề này cũng như một số cách xử trí an toàn khi mắc cúm đối với phụ nữ mang thai, bác sĩ Nguyễn Đức Thuận, Khoa Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Sản Nhi Quảng Ninh cho biết: “Đối với phụ nữ mang thai, thời điểm mắc cúm có ảnh hưởng tới mẹ và bé, nó phụ thuộc vào tuần tuổi thai. Thông thường với trường hợp mắc cúm A vào khoảng 3 tháng đầu yếu tố nguy cơ có thể xảy ra là tăng bất thường về thai hoặc xảy ra các dị tật thai nhi. Đối với bà mẹ có thể dẫn đến tình trạng đẻ non hoặc tăng nguy cơ doạ xảy thai do các triệu chứng của cúm, đặc biệt là sốt có thể gây ra các tình trạng đó. Đối với phụ nữ mang thai và không may nhiễm cúm A thì điều trị sẽ tập trung vào điều trị triệu chứng. Cúm A có thể điều trị và theo dõi tại nhà nếu triệu chứng nhẹ, tuy nhiên khi có các triệu chứng sốt cao, đau mỏi người nhiều và bệnh có xu hướng nặng lên hoặc ho kèm theo có đờm thì nên đến khám và điều trị theo phác đồ của bệnh viện. Đối với những phụ nữ mang thai, khi điều trị tại nhà cần lưu ý chế độ dinh dưỡng, ăn uống, nghỉ ngơi giữ gìn sức khoẻ. Có thể sử dụng thuốc hạ sốt trong trường hợp bệnh nhân sốt cao từ 38o trở lên, vì sốt có thể ảnh hưởng đến cơn co tử cung, dấu hiệu chuyển dạ làm tăng nguy cơ xảy thai và tăng nguy cơ sinh non. Bên cạnh đó, mình có thể sử dụng các thuốc làm giảm nghẹt mũi, giảm chảy nước mũi cũng như các thuốc giảm đau thông thường khác. Ngoài ra trong quá trình mang thai, người phụ nữ bị nhiễm cúm đặc biệt trong 3 tháng đầu có nguy cơ gây ra những bất thường về sự phát triển của em bé. Điều đặc biệt sau đó, họ cần có sự khám thai thường xuyên, làm các sàng lọc để đánh giá sự bất thường về hình thái của thai nhi.”
Chủ động tiêm phòng để ngừa bệnh cúm ở phụ nữ mang thai
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng tỉ lệ thai phụ tử vong do cúm A nhiều hơn so với các đối tượng khác. Chính vì vậy ngay khi phát hiện thai phụ mắc cúm A hoặc khi các triệu chứng trở nên nghiêm trọng như: đau họng nặng, ho đờm, khó thở kèm theo sốt cao kéo dài,…người nhà cần đưa ngay tới cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Việc mắc cúm A ở phụ nữ không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ thai phụ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, nguy cơ cao dẫn đến một số dị tật bẩm sinh như: tim bẩm sinh (hở van tim), hở hàm ếch hoặc để lại khiếm khuyết trên cơ thể. Não bộ của thai nhi rất dễ bị tổn thương nên trong 5 tháng đầu thai kì nếu mẹ bị cúm A thì thai nhi cũng có nguy cơ mắc các bệnh lý về rối loạn tâm thần sau khi được sinh ra. Bên cạnh đó, nếu mắc cúm A trong 3 tháng đầu, độc tính của vi rút cùng tình trạng sốt cao có thể kích thích co bóp tử cung ở thai phụ, gây sinh non, sảy thai hoặc thai chết lưu. Nguyên nhân của tình trạng này do các kháng thể cúm cơ thể mẹ tạo ra có khả năng đi qua nhau thai và tác động xấu đến hệ miễn dịch chưa hoàn thiện của thai nhi. Ngoài ra, các thuốc trị bệnh cúm mẹ sử dụng cũng gây hại đến hệ thần kinh trung ương của con nên chỉ được sử dụng nếu có sự theo dõi và hướng dẫn của bác sĩ.
Để ngăn ngừa cúm A, cách tốt nhất là tiêm vắc xin ngừa cúm. Tuy nhiên việc này cần làm từ khi có ý định chuẩn bị mang thai vì khi đang mang thai thì việc tiêm vắc xin là không nên. Do đó, để giảm nguy cơ mắc cúm A, bác sĩ Thuận khuyến cáo: “Với những người đang mang thai nên hạn chế tiếp xúc với người thân nghi ngờ hoặc đang điều trị cúm A vì cúm A là bệnh lây truyền trực tiếp từ người bệnh sang người lành thông qua các giọt bắn khi mình tiếp xúc, nói chuyện hoặc hắt hơi. Bên cạnh đó, đối với phụ nữ mang thai, việc nâng cao thể trạng chăm sóc sức khoẻ thai kì và chăm sóc sức khoẻ nói chung là đặc biệt quan trọng. Nên có chế độ ăn, uống hợp lý, bổ sung các vi chất cũng như các nhóm vitamin, đặc biệt là vitamin nhóm C có thể giúp tăng đề kháng, bổ sung miễn dịch.”
Cúm A trong thai kì tương đối nguy hiểm với cả mẹ và thai nhi, do đó tuyệt đối không được chủ quan, coi thường triệu chứng nhẹ mà không có biện pháp cải thiện hoặc đi khám. Ngay khi có dấu hiệu của cúm A, thai phụ cần chủ động đi khám ngay để các bác sĩ kiểm tra, đồng thời đưa ra hướng điều trị phù hợp nhất, tránh những hậu quả đáng tiếc xảy ra sau này./.
Ngọc Phượng (CDC)
