Trong những năm gần đây, bệnh không lây nhiễm (BKLN) như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu, tim mạch… đang ngày càng gia tăng và trở thành gánh nặng lớn cho hệ thống y tế tại Việt Nam. Trước thực trạng đó, ngành y tế Quảng Ninh đã triển khai nhiều giải pháp quyết liệt nhằm tăng cường phòng chống, quản lý hiệu quả BKLN ngay từ tuyến cơ sở. Tại Trung tâm Y tế Uông Bí, việc tổ chức khám, quản lý và điều trị BKLN được triển khai bài bản và đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Tăng cường quản lý bệnh mạn tính tại tuyến y tế cơ sở
Theo bác sĩ CKI Phạm Thành Nam, Phòng khám đa khoa, Trung tâm Y tế Uông Bí: “Hiện nay, Trung tâm đang triển khai đầy đủ hoạt động phòng, chống bệnh không lây nhiễm theo hướng dẫn của Bộ Y tế và Sở Y tế. Chúng tôi đồng thời quản lý và báo cáo số liệu bệnh nhân BKLN trên phần mềm TT37 – phần mềm chuyên dụng của ngành”.
Thống kê đến nay, Trung tâm đang quản lý và điều trị cho hơn 8.000 bệnh nhân tăng huyết áp, gần 2.400 bệnh nhân đái tháo đường và khoảng 812 trường hợp mắc các bệnh mạn tính khác. Mỗi ngày, đơn vị tiếp nhận 300 đến 400 lượt bệnh nhân, trong đó phần lớn là người đến khám và theo dõi bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường. Trung bình mỗi tháng, có khoảng 2.000 lượt bệnh nhân đến khám và điều trị các bệnh BKLN tại đây.
Bác sĩ CKI Phạm Thành Nam cho biết: “Phần lớn bệnh nhân đã có ý thức tuân thủ điều trị khá tốt. Họ tái khám đúng hẹn, duy trì dùng thuốc đều đặn và được theo dõi, kiểm soát tốt các chỉ số quan trọng như huyết áp, đường huyết, lipid máu, giúp giảm thiểu nguy cơ biến chứng.”
Bác sĩ CKI Phạm Thành Nam, Phòng khám đa khoa, Trung tâm Y tế Uông Bí khám tư vấn điều trị cho bệnh nhân
Hiệu quả rõ rệt từ mô hình điều trị tại chỗ
Thực tế cho thấy, việc điều trị bệnh không lây nhiễm thường là quá trình lâu dài, liên tục, đòi hỏi người bệnh phải dùng thuốc suốt đời. Trước đây, nhiều bệnh nhân thường phải di chuyển lên tuyến tỉnh hoặc Trung ương để khám định kỳ, gây tốn kém về chi phí và thời gian. Hiện nay, nhờ có hệ thống quản lý BKLN tại TTYT Uông Bí, người dân có thể tiếp cận dịch vụ y tế ngay tại địa phương, tiện lợi, kịp thời và hiệu quả.
“Chúng tôi nhận thấy rõ hiệu quả của việc quản lý BKLN tại tuyến cơ sở, không chỉ giúp người bệnh kiểm soát tốt bệnh lý mà còn giảm đáng kể chi phí đi lại, thời gian chờ đợi, đồng thời góp phần giảm tải áp lực cho các bệnh viện tuyến trên” – bác sĩ Nam cho biết.
Điều này phù hợp với định hướng chung của Bộ Y tế trong công tác phòng chống bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2021–2025, trong đó nhấn mạnh vai trò của y tế cơ sở trong sàng lọc, phát hiện sớm, điều trị ban đầu và quản lý lâu dài người bệnh tại cộng đồng.
Những rào cản cần tháo gỡ
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý và điều trị BKLN tại Trung tâm Y tế Uông Bí vẫn gặp phải một số khó khăn nhất định. Về phía người bệnh, bác sĩ Phạm Thành Nam chia sẻ: “Điều đáng lo ngại là nhiều người dân còn thiếu quan tâm đến sức khỏe bản thân, do triệu chứng của bệnh không lây nhiễm thường âm thầm, không biểu hiện rõ ràng trong giai đoạn đầu. Khi đến khám thì bệnh đã ở giai đoạn muộn, gây khó khăn cho điều trị và phục hồi”.
Đây cũng là thách thức chung mà các địa phương trên cả nước đang gặp phải, khi theo các khảo sát của Bộ Y tế, có đến 2/3 số người mắc BKLN không biết mình đang mắc bệnh, hoặc chỉ phát hiện khi đã có biến chứng như đột quỵ, suy thận, nhồi máu cơ tim…
Bệnh nhân đăng ký khám tại Trung tâm Y tế Uông Bí
Xét nghiệm tầm soát bệnh đái tháo đường tại TTYT Uông Bí
Để tăng hiệu quả quản lý bệnh không lây nhiễm, TTYT Uông Bí đang tập trung vào một số giải pháp then chốt: tăng cường truyền thông nâng cao nhận thức của người dân; mở rộng các chương trình sàng lọc bệnh BKLN tại cộng đồng, khu dân cư, trường học, cơ quan. Ngoài ra, việc liên thông dữ liệu khám chữa bệnh, hồ sơ sức khỏe điện tử cũng đang được triển khai, giúp theo dõi người bệnh dễ dàng hơn, tránh bỏ sót và giảm gánh nặng cho nhân viên y tế.
Mới đây, Bộ Y tế cũng đưa ra khuyến cáo các địa phương cần triển khai hiệu quả Chiến lược quốc gia phòng, chống bệnh không lây nhiễm giai đoạn đến năm 2030, trong đó ưu tiên việc lồng ghép tầm soát tăng huyết áp, đái tháo đường trong các đợt khám sức khỏe định kỳ, kết hợp ứng dụng công nghệ để cá nhân hóa điều trị và theo dõi người bệnh.
Trong bối cảnh tỷ lệ người mắc bệnh không lây nhiễm ngày càng gia tăng, đặc biệt ở lứa tuổi trẻ hóa, việc phát huy vai trò của tuyến y tế cơ sở, tăng cường quản lý, giám sát và điều trị kịp thời không chỉ góp phần giảm thiểu gánh nặng bệnh tật cho người dân, mà còn giúp hệ thống y tế vận hành hiệu quả, bền vững hơn.
Hải Ninh, Thanh Nga – CDC
