Da bị “nhiễm độc” corticoid là làn da tổn thương, viêm nhiễm mạn tính do lạm dụng các sản phẩm chứa corticoid, bôi lên da trong thời gian dài.
Với tác dụng kháng viêm, ức chế sự phát triển của lớp sừng, corticoid bôi/thoa giúp trị các bệnh da dày sừng, giảm sắc tố da, cải thiện tình trạng mụn mủ, mụn viêm, giảm tình trạng sưng tấy, giảm ngứa trong ngắn hạn. Ngoài ra nó sẽ ức chế chức năng của tế bào melanocytes – vì vậy sẽ thấy da trắng sáng hơn, cải thiện tình trạng nám, tàn nhang.
Dấu hiệu da nhiễm corticoid.
Bác sĩ CKI Nguyễn Thị Hoài, Khoa Da liễu, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh cho biết, sử dụng các sản phẩm chứa corticoid điều trị các bệnh ngoài da (vảy nến, tổ đỉa, viêm da cơ địa, viêm da dị ứng,…) ban đầu sẽ thấy làn da cải thiện tình trạng mụn mủ, ngứa, ban đỏ và đóng vảy. Khi tiếp tục sử dụng, sự ức chế miễn dịch tại chỗ sẽ làm tăng sự phát triển của vi khuẩn. Khi ngừng điều trị, sẽ thấy các cơn ngứa, sẩn đỏ, sẩn mủ và bong vảy bùng phát trở lại. Do đó, xu hướng bệnh nhân sẽ tiếp tục sử dụng sản phẩm có chứa corticoid khiến da bị “nghiện corticoid”.
Nếu dùng kem bôi có chứa corticoid lâu dài, da sẽ teo đi, mạch máu dưới da lộ rõ gây ra hiện tượng giãn mạch, đỏ da, da dễ bị xuất huyết khi va chạm nhẹ, da teo mỏng đi làm cho tình trạng tăng sắc tố trở nên rõ rệt (tăng sạm da)… đó là dấu hiệu da đã bị tổn thương, còn gọi là da “nhiễm độc” corticoid, tai biến da do corticoid.
Da nhiễm corticoid có triệu chứng đặc trưng như: cảm giác da bừng đỏ, nóng rát, châm chích khi bôi thuốc. Ngoài ra, bạn còn thể gặp các dấu hiệu như:
– Nhiễm trùng da: việc sử dụng các sản phẩm chăm sóc da có hàm lượng corticoid cao khiến tình trạng nhiễm trùng da lan rộng, trở nặng nhanh chóng.
– Viêm nang lông: nang lông viêm nhiễm, ổ viêm nhanh chóng lan rộng.
– Giãn mao mạch: sử dụng corticoid quá liều trong thời gian dài khiến da teo và mỏng, mao mạch giãn, dễ bị tổn thương, thường xuất hiện những vết như mạng nhện trên da, có màu xanh, vàng, đỏ, tím.
– Rạn da: Sử dụng corticoid nhiều lần trên cùng một khu vực sẽ làm mỏng lớp biểu bì và thay đổi mô liên kết của lớp hạ bì, dẫn đến làn da lỏng lẻo, nhăn nheo với các vết rạn, giảm sắc tố và nổi rõ các tĩnh mạch bên dưới.
Các biểu hiện của da nhiễm corticoid: phát ban mụn mủ, giãn mạch máu, mụn trứng cá
– Phát ban mụn trứng cá: Tình trạng mụn trứng cá trầm trọng hơn, gây viêm, sưng đỏ kèm theo mụn mủ, mẩn đỏ, cảm giác nóng và châm chích.
– Hiện tượng da mặt ửng đỏ, đỏ bừng.
– Màu da thay đổi, tăng sắc tố và sậm màu hơn bình thường.
– Vùng da nhiễm corticoid xuất hiện nhiều lông.
Dừng sử dụng các sản phẩm kem trộn có chứa Corticoid
Rất nhiều tác dụng phụ được ghi nhận khi sử dụng corticoid kéo dài hay lạm dụng các sản phẩm chứa corticoid. Các thuốc bôi chứa corticoid có nhiều loại khác nhau, nên nhiều người không để ý hoặc không biết mà sử dụng tùy ý. Vì vậy, việc sử dụng corticoid và các sản phẩm có chứa corticoid cần được thực hiện cẩn thận, dưới sự hướng dẫn của chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị; Tránh tự ý mua và sử dụng corticoid ở liều lượng cao mà không có sự hướng dẫn từ bác sĩ; Không sử dụng các sản phẩm kem trộn hoặc sản phẩm không rõ nguồn gốc, không có nhãn mác. Chọn mua các sản phẩm chính hãng và có thông tin đầy đủ về thành phần để tránh tác dụng phụ không mong muốn.
Để điều trị da “nhiễm độc” corticoid, BS CKI Nguyễn Thị Hoài cho biết cần phải có quá trình, tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ đòi hỏi người bệnh phải kiên trì để da sớm hồi phục. Ngoài dùng thuốc và các sản phẩm hỗ trợ, việc chăm sóc đúng cách rất quan trọng để tăng hiệu quả điều trị. Khi phát hiện da bị “nhiễm độc” corticoid cần phải ngưng sử dụng và đến ngay các bệnh viện chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán, điều trị theo phác đồ kịp thời.
Quỳnh Trang (CDC QN)
