Bệnh bạch hầu (Diphtheria) là một bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm, lây lan nhanh qua đường hô hấp và có thể gây tử vong. Bệnh ghi nhận rải rác hàng năm, tập trung chủ yếu tại khu vực Tây Nguyên và miền Trung. Tại Việt Nam từ đầu năm đến nay ghi nhận 05 ca mắc bạch hầu, đặc biệt tuần vừa qua ghi nhận 02 trường hợp ca bệnh 18 tuổi tại Nghệ An và Bắc Giang, trong đó 01 ca tử vong tại Nghệ An.
Căn cứ công văn 2924/SYT-NVY ngày 08/07/2024 của Sở Y tế về việc tăng cường, giám sát phòng chống bệnh Bạch hầu; Công văn số 1272/TTKSBT-TTGDSK ngày 10/07/2024 của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh về việc Tăng cường công tác truyền thông phòng chống bệnh bạch hầu, tiếp theo Công văn số 945/TTKSBT-PCBTN ngày 29/05/2024 của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật về việc tăng cường các biện pháp phòng chống các bệnh truyền nhiễm dự phòng bằng vắc xin.
Để chủ động ngăn chặn, kiểm soát kịp thời và hiệu quả dịch bệnh bạch hầu, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật đề nghị các đơn vị phối hợp triển khai thực hiện tốt một số nội dung sau:
Lấy mẫu giám sát dịch bạch hầu tại Nghệ An (Ảnh Báo tuổi trẻ)
1. Trung tâm Y tế các huyện, thị xã, thành phố
– Tăng cường giám sát phát hiện kịp thời ca mắc/nghi mắc bạch hầu. Đặc biệt lưu ý các trường hợp có biểu hiện viêm họng cấp nghi bạch hầu và có tiền sử dịch tễ trong vòng 14 ngày có đi/đến/ở từ vùng dịch là các địa phương có ghi nhận ca mắc… đến khám bệnh, điều trị tại các cơ sở y tế cần cách ly, lấy mẫu giám sát gửi Trung tâm Kiểm soát bệnh tật để thực hiện xét nghiệm.
– Cập nhật và tăng cường triển khai các hoạt động truyền thông, hướng dẫn người dân thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch, cách nhận biết các dấu hiệu của bệnh và đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời. Truyền thông, vận động người dân đưa trẻ đi tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch vắc xin phối hợp có thành phần bạch hầu nhằm tạo miễn dịch phòng bệnh hiệu quả.
– Tăng cường hoạt động giám sát bệnh dựa vào sự kiện (EBS) ghi nhận các dấu hiệu dịch bệnh tại cộng đồng. Tổ chức giám sát chặt chẽ tình hình, phát hiện sớm, xử lý triệt để ngay từ ca bệnh đầu tiên để dịch không bùng phát, lan rộng
.- Rà soát, thống kê các đối tượng chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đầy đủ vắc xin phòng bệnh bạch hầu ở tất cả các xã, phường và tổ chức tiêm bổ sung, tiêm vét, nhất là tại các địa bàn có lưu hành bệnh bạch hầu và có tỷ lệ tiêm chủng thấp, vùng sâu vùng xa, đồng thời đẩy mạnh triển khai kế hoạch tiêm chủng đối tượng năm 2024.
– Xây dựng kế hoạch phòng chống dịch bệnh bạch hầu. Đảm bảo vật tư, hóa chất, trang thiết bị sẵn sàng đáp ứng với tình huống dịch bệnh có thể xảy ra trên địa bàn.
– Chủ động triển khai tập huấn, hướng dẫn các cán bộ y tế trong đơn vị công tác giám sát, phát hiện, điều tra và xử lý ổ dịch theo hướng dẫn ban hành kèm theo Quyết định số 3593/QĐ-BYT ngày 18/8/2020 của Bộ Y tế.
– Thường xuyên cập nhật, bám sát tình hình dịch bệnh để chủ động báo cáo, tham mưu, đè xuất các biện pháp đáp đáp ứng với tình hình dịch bệnh trên địa bàn.
2. Phòng Y tế các huyện, thị xã, thành phố
– Tham mưu BCĐ địa phương xây dựng kế hoạch và đề xuất các nguồn lực cần thiết phục vụ công tác phòng chống dịch bệnh bạch hầu.
– Phối hợp cùng Trung tâm Y tế triển khai các hoạt động truyền thông phòng chống dịch bệnh bạch hầu trên địa bàn; rà soát, thống kê các đối tượng chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đầy đủ vắc xin phòng bệnh bạch hầu ở tất cả các xã, phường và tổ chức tiêm bổ sung, tiêm vét, nhất là tại các địa bàn có tỷ lệ tiêm chủng thấp, vùng sâu vùng xa.
– Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát y tế tư nhân, y tế cơ quan doanh nghiệp, đặc biệt các cơ sở làm việc, khu công nghiệp, ngành than… Chỉ đạo các đơn vị phối hợp chặt chẽ và báo cáo nghiêm túc, đầy đủ, kịp thời các trường hợp mắc/nghi mắc cho Trung tâm Y tế hoặc trạm y tế đóng trên địa bàn.
– Phối hợp cùng Trung tâm Y tế xây dựng nội dung hướng dẫn chuyên môn và chỉ đạo các hoạt động giám sát, phòng chống dịch bệnh bạch hầu tại các khu công nghiệp, doanh nghiệp, ngành than… thuộc địa bàn quản lý.
3. Các đơn vị điều trị
– Tăng cường giám sát, ghi nhận và phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ đến khám tại phòng khám, điều trị nội trú. Đặc biệt lưu ý các trường hợp có tiền sử dịch tễ đi/đến/về từ các địa phương có ổ dịch.
– Thường xuyên cập nhật thông tin tình hình dịch, phối hợp với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, Trung tâm Y tế địa phương trong công tác điều tra, lấy mẫu, gửi mẫu xét nghiệm các trường hợp mắc/nghi mắc bệnh truyền nhiễm. Thực hiện tốt công tác thu dung, điều trị, cấp cứu bệnh nhân, kiểm soát nhiễm khuẩn và phòng chống lây nhiễm chéo trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
– Chủ động triển khai tập huấn, phổ biến, cập nhật phác đồ điều trị, các hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bạch hầu của Bộ Y tế cho các các bộ y tế trong đơn vị.
4. Đề nghị Sở Du lịch, Sở Giáo dục và Đào tạo, Ủy ban nhân dân các địa phương, các cơ sở sản xuất kinh doanh, cơ sở làm việc, khu công nghiệp
– Quan tâm, phối hợp với ngành y tế tăng cường truyền thông hướng dẫn cách nhận biết và các biện pháp phòng chống dịch bệnh bạch hầu tại địa phương, cơ sở, các đơn vị trực thuộc. Đặc biệt lưu ý tại các cơ sở lưu trú, cơ sở kinh doanh, du lịch, trường học, nơi làm việc, khu công nghiệp, ngành than.
– Phát hiện kịp thời các trường hợp mắc/nghi mắc báo cáo kịp thời cho y tế địa phương để xử lý theo đúng quy định. Tăng cường giám sát, quản lý khách du lịch, học sinh, công nhân viên, người lao động, đặc biệt là các đối tượng đến/đi/về từ các địa phương có ca mắc. Phát hiện kịp thời các trường hợp có biểu hiện nghi ngờ mắc bệnh, thực hiện cách ly, báo cáo kịp thời cho y tế địa phương để xử lý theo đúng quy định.
– Ủy ban nhân dân các địa phương quan tâm phối hợp với ngành y tế rà soát, thống kê các đối tượng chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đầy đủ vắc xin phòng bệnh bạch hầu và tổ chức tiêm bổ sung, tiêm vét, nhất là tại các địa bàn có tỷ lệ tiêm chủng thấp, vùng sâu vùng xa.
– Rà soát, đảm bảo các điều kiện cách ly, nguồn lực cần thiết sẵn sàng đáp ứng khi có dịch bệnh bùng phát trên địa bàn và cơ sở.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật đề nghị các đơn vị quan tâm, chỉ đạo thực hiện tốt các nội dung trên. Trong quá trình thực hiện mọi vướng mắc liên hệ với khoa PCBTN theo số điện thoại 02033.827.241, địa chỉ email: baodichqn@gmail.com.
Hoàng Yến – CDC Quảng Ninh