Sắp đặt cho một cuộc sống hôn nhân không chỉ đơn thuần là chuẩn bị về mặt tình cảm, tài chính hay vật chất, mà còn là một cam kết sâu sắc về sức khỏe. Hôn nhân là sự khởi đầu của một gia đình nhỏ, nơi mỗi thành viên đều mong muốn được sống khỏe mạnh và hạnh phúc. Do đó, sàng lọc và khám sức khỏe tiền hôn nhân đang trở thành một hành động thiết yếu, mang ý nghĩa to lớn trong việc bảo vệ tương lai hạnh phúc của mỗi cặp đôi và góp phần xây dựng một thế hệ con cái khỏe mạnh. Đây không chỉ là một thủ tục y tế đơn thuần mà còn là biểu hiện của sự quan tâm, trách nhiệm và tình yêu thương dành cho người bạn đời cũng như những đứa con sẽ chào đời.
Việc chủ động tìm hiểu và thực hiện khám sức khỏe trước hôn nhân giúp các cặp đôi trang bị kiến thức vững vàng về tình trạng sức khỏe của bản thân và người bạn đời, từ đó đưa ra những quyết định sáng suốt cho cuộc sống chung. ThS. Bác sĩ Thân Thị Bích Hằng, Khoa Điều trị theo yêu cầu, Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí, đã nhấn mạnh: “Khám sức khỏe tiền hôn nhân là bước chuẩn bị rất cần thiết không chỉ để bảo vệ sức khỏe của mỗi cá nhân mà còn là nền tảng cho một cuộc hôn nhân hạnh phúc, bền vững và có trách nhiệm. Thông qua việc khám sức khỏe, cả hai vợ chồng có thể phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn như bệnh truyền nhiễm, bệnh mãn tính hay các rối loạn nội tiết, từ đó có hướng điều trị và kiểm soát sớm. Các bạn sẽ được tư vấn sức khỏe sinh sản để lên kế hoạch mang thai một cách chủ động và an toàn, đồng thời sẽ tăng cường hiểu biết lẫn nhau, xây dựng sự tin tưởng, chia sẻ giữa hai vợ chồng và trách nhiệm chăm sóc sức khỏe gia đình trong tương lai.”
Một trong những lý do quan trọng nhất của việc khám sức khỏe tiền hôn nhân là phát hiện và quản lý sớm các bệnh lý có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sức khỏe thai kỳ. Các bệnh lý truyền nhiễm như viêm gan B, HIV, Giang mai, Rubella có thể lây truyền qua đường tình dục hoặc từ mẹ sang con, ảnh hưởng nghiêm trọng tới thai kỳ và em bé sơ sinh. Ngoài ra, những bệnh mãn tính như đái tháo đường, tăng huyết áp, các bệnh lý tuyến giáp cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và làm tăng nguy cơ biến chứng trong thai kỳ. Việc khám sức khỏe tiền hôn nhân sẽ bao gồm các đánh giá chuyên sâu như tinh dịch đồ, siêu âm phụ khoa, xét nghiệm nội tiết để phát hiện sớm các vấn đề hiếm muộn và có hướng điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm sẽ giúp các cặp đôi có thời gian điều trị ổn định, tăng cơ hội có con khỏe mạnh, giảm các nguy cơ biến chứng cho mẹ và bé. Việc phát hiện sớm các bệnh lây truyền qua đường tình dục không chỉ giúp điều trị kịp thời cho người bệnh mà còn ngăn ngừa lây nhiễm cho bạn đời, tránh những hậu quả lâu dài về sức khỏe sinh sản.
ThS. Bác sĩ Thân Thị Bích Hằng, Khoa Điều trị theo yêu cầu, Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí tư vấn tiền hôn nhân
Khía cạnh di truyền là một phần không thể thiếu trong sàng lọc tiền hôn nhân, mang lại sự an tâm cho các cặp vợ chồng về sức khỏe của con cái trong tương lai. ThS. Bác sĩ Thân Thị Bích Hằng giải thích thêm: “Yếu tố di truyền là một phần quan trọng. Một số bệnh lý có thể di truyền từ cha mẹ sang con, đặc biệt nếu cả hai vợ chồng cùng mang gen lặn của một bệnh, thì chúng ta cần sàng lọc một số bệnh như Thalassemia (bệnh tan máu bẩm sinh) rất phổ biến ở Việt Nam. Nếu cả hai vợ chồng đều mang gen bệnh, con có nguy cơ mắc bệnh khi mang thai có thể là thai lưu, phù thai rất nặng nề. Tiếp theo là Hemophilia (bệnh máu khó đông), bệnh gây rối loạn chuyển hóa và di truyền theo nhiễm sắc thể giới tính, cũng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của em bé sau này. Ngoài ra, tầm soát các bệnh bất thường nhiễm sắc thể, các bệnh di truyền của gia đình sẽ được các bác sĩ sàng lọc và tư vấn chuyên sâu. Từ đó, các cặp vợ chồng sẽ có kế hoạch sinh con an toàn, thậm chí lựa chọn phương pháp hỗ trợ sinh sản như sàng lọc phôi để giảm thiểu các nguy cơ mắc bệnh cho con. Đây không chỉ là một hành động bảo vệ đứa con tương lai của mình, mà là một hành động đầy trách nhiệm đối với thế hệ sau và cộng đồng.” Việc tư vấn di truyền chuyên sâu sau khi sàng lọc gen giúp các cặp đôi hiểu rõ nguy cơ con mình mắc các bệnh di truyền, từ đó có thể đưa ra những lựa chọn phù hợp nhất, chẳng hạn như thực hiện chẩn đoán trước sinh hoặc các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tiên tiến như thụ tinh trong ống nghiệm kết hợp với sàng lọc di truyền tiền làm tổ (PGT).
Việc khám sức khỏe tiền hôn nhân cũng là cơ hội để các cặp đôi được tư vấn chi tiết về các biện pháp tránh thai hiệu quả và an toàn, giúp họ chủ động trong việc lập kế hoạch sinh sản, đảm bảo rằng mỗi em bé ra đời đều nằm trong mong muốn và sự chuẩn bị tốt nhất của cha mẹ. Đồng thời, các chuyên gia y tế cũng sẽ cung cấp kiến thức về dinh dưỡng, lối sống lành mạnh, và tầm quan trọng của việc tiêm chủng đầy đủ, đặc biệt là các loại vắc-xin cần thiết cho phụ nữ trước khi mang thai như Rubella, thủy đậu, cúm, để bảo vệ cả mẹ và thai nhi khỏi những mối đe dọa tiềm ẩn.
Tại Bệnh viện Việt Nam – Thụy Điển Uông Bí, việc khám sức khỏe tiền hôn nhân được thực hiện bởi đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa sản tận tâm và giàu kinh nghiệm. ThS. Bác sĩ Thân Thị Bích Hằng chia sẻ: “Các bạn hãy thoải mái chia sẻ tiền sử bệnh của bản thân và gia đình để được tư vấn hợp lý và các bác sĩ sẽ thăm khám toàn diện về sức khỏe tổng quát cho các bạn, xét nghiệm đánh giá thiếu máu, chức năng gan thận, đường máu, nước tiểu, siêu âm ổ bụng và một số các xét nghiệm khác. Bên cạnh đó, việc khám chuyên sâu cho nam và nữ cũng rất quan trọng. Chuyên sâu cho nam sẽ bao gồm khám siêu âm tinh hoàn, xét nghiệm tinh dịch đồ, kiểm tra nội tiết tố sinh dục, các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Và với nữ giới thì sẽ được khám phụ khoa, siêu âm phụ khoa, siêu âm tuyến vú, soi dịch âm đạo, kiểm tra các hormones sinh dục và tư vấn tiêm các mũi vắc-xin quan trọng để chuẩn bị trước mang thai. Việc thăm khám sẽ được thực hiện nhanh chóng và thuận tiện.” Với quy trình khám khoa học và các xét nghiệm chuyên sâu, các cặp đôi sẽ được đánh giá một cách toàn diện. Tất cả những thông tin này đều được phân tích kỹ lưỡng, từ đó bác sĩ sẽ đưa ra những lời khuyên cá nhân hóa, giúp các cặp đôi hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của mình, nhận thức được các nguy cơ tiềm ẩn và có kế hoạch phòng ngừa, điều trị phù hợp trước khi bước vào cuộc sống hôn nhân và chuẩn bị cho việc có con.
Khám sức khỏe tiền hôn nhân hiện chưa phải là quy định bắt buộc theo pháp luật Việt Nam, nhưng đây là một việc làm vô cùng ý nghĩa và cần thiết. Việc chủ động khám sàng lọc không chỉ là sự chuẩn bị cho bản thân mà còn là trách nhiệm với người bạn đời và mầm non tương lai của gia đình. Các cặp đôi nên sắp xếp thời gian đi khám tối thiểu từ 3-6 tháng trước ngày cưới để có đủ thời gian xử lý nếu phát hiện các vấn đề về sức khỏe./.
Thanh Nga (CDC)
