Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh mới nổi, tái phát và các nguy cơ y tế cộng đồng, ngành Y tế tỉnh Quảng Ninh đang đặt trọng tâm mạnh mẽ vào y tế dự phòng như một trụ đỡ vững chắc để bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, đồng thời thực hiện chủ trương “chuyển từ chữa bệnh sang phòng bệnh” trong Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Một trong những bước đi mới nhất là việc triển khai Hệ thống Cơ sở dữ liệu Y tế dự phòng tỉnh Quảng Ninh. Nằm trong kế hoạch xây dựng hệ thống quản lý dữ liệu tập trung, hệ thống này được tích hợp nhiều nguồn thông tin: thông báo bệnh truyền nhiễm (TT54), báo cáo thống kê y tế (TT32), dữ liệu khám chữa bệnh, dữ liệu từ tiêm chủng mở rộng, an toàn thực phẩm… Việc sử dụng công nghệ như AI, Big Data để phân tích xu hướng bệnh tật và cảnh báo sớm là một trong những điểm sáng của dự án.

Ngoài ra, Quảng Ninh đã tăng cường đầu tư cho hệ thống y tế dự phòng cả về cơ sở vật chất và năng lực chuyên môn. Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh (CDC Quảng Ninh) đã được nâng cấp, trang bị phòng xét nghiệm đạt chuẩn an toàn sinh học cấp II, đạt các tiêu chuẩn ISO trong kiểm nghiệm, hóa sinh, vi sinh. Các chương trình giám sát, phát hiện sớm dịch bệnh, đào tạo cán bộ tuyến cơ sở được đẩy mạnh; tỷ lệ tiêm chủng mở rộng đủ mũi cho trẻ dưới 1 tuổi duy trì ở mức cao.

Phòng xét nghiệm CDC Quảng Ninh đạt chuẩn an toàn sinh học cấp II

CDC Quảng Ninh nâng cao năng lực kiểm soát dịch bệnh tại cộng đồng

Tuy nhiên, công tác y tế dự phòng vẫn phải vượt qua nhiều khó khăn. Trước hết là sự phân hóa về năng lực giữa các đơn vị y tế, đặc biệt Trạm Y tế xã có hạn chế về trang thiết bị, xét nghiệm và nguồn cán bộ chuyên sâu. Thứ hai là nguồn lực: cả về tài chính, trang thiết bị cũng như công tác duy trì hệ thống theo chuẩn cao, ví dụ giữ gìn chất lượng phòng xét nghiệm, cập nhật thiết bị mới, yêu cầu kỹ thuật cao… Thứ ba, trong bối cảnh toàn cầu hóa và lưu thông người dân, du khách, sự xuất hiện từ bên ngoài vào của các bệnh mới và trung gian truyền bệnh (như muỗi, côn trùng, động vật truyền bệnh) đòi hỏi hệ thống dự phòng phải chủ động, linh hoạt hơn.

Để đáp ứng yêu cầu đặt ra, tỉnh Quảng Ninh đã xác định một loạt định hướng chiến lược trọng tâm. Trước hết là hoàn thiện hạ tầng y tế dự phòng, tập trung nâng cấp các trung tâm xét nghiệm đạt chuẩn an toàn sinh học và mở rộng hệ thống giám sát, điều tra dịch tễ đến tận tuyến cơ sở. Song song với đó, công tác củng cố nguồn nhân lực được chú trọng thông qua đào tạo, tập huấn thường xuyên cho cán bộ y tế, đặc biệt là kỹ năng phát hiện sớm, truy vết, xét nghiệm và xử lý dịch. Ngành Y tế cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng hệ thống dữ liệu dự phòng tập trung, áp dụng trí tuệ nhân tạo và Big Data để phân tích xu hướng dịch bệnh, cảnh báo sớm và hỗ trợ ra quyết định, đồng thời góp phần giảm tải thủ tục, nâng cao tính chủ động trong công tác phòng chống dịch. Đáng chú ý, Quảng Ninh nhấn mạnh vai trò phối hợp liên ngành, huy động sự tham gia của toàn xã hội; trong đó, y tế dự phòng không chỉ là nhiệm vụ của ngành Y tế mà còn cần sự chung tay của các lĩnh vực như môi trường, giáo dục, du lịch, cùng với việc nâng cao nhận thức để mỗi người dân trở thành một “điểm giám sát”, một mắt xích quan trọng trong hệ thống phòng bệnh.

Việc tăng cường y tế dự phòng không chỉ giúp giảm gánh nặng điều trị, viện phí cho người dân mà còn là minh chứng sống động cho chủ trương của Đảng bộ tỉnh hướng tới xây dựng hệ thống y tế công bằng, hiệu quả và bền vững. Trong tiến trình chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ tỉnh Quảng Ninh lần thứ XVI nhiệm kỳ 2025-2030, đây là một nội dung có tính chất chiến lược, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm sức khỏe thể chất, tinh thần cho nhân dân, góp phần ổn định xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội tỉnh nhà.

Hải Ninh, Công Sơn – CDC