Xét nghiệm chức năng gan: Các chỉ số quan trọng và khi nào nên thực hiện?

Gan là cơ quan “thầm lặng”, thực hiện hàng trăm chức năng sống còn, nhưng lại rất ít khi biểu hiện triệu chứng rõ ràng khi bị tổn thương. Chính vì thế, xét nghiệm chức năng gan định kỳ là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe.

Gan quan trọng như thế nào?

Gan là cơ quan lớn nhất và đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cơ thể, giống như một “nhà máy hóa chất” làm việc không ngừng nghỉ. Mỗi ngày, gan tiếp nhận và chuyển hóa chất dinh dưỡng từ thức ăn, tạo ra năng lượng, tổng hợp protein thiết yếu và các yếu tố đông máu, đồng thời dự trữ vitamin, khoáng chất và đường dưới dạng glycogen. Không chỉ vậy, gan còn là “bộ lọc” giải độc chủ lực, loại bỏ rượu bia, thuốc và các chất độc hại ra khỏi máu, sản xuất mật để tiêu hóa chất béo và tham gia vào hệ miễn dịch giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus.

Khi gan bị tổn thương kéo dài mà không được phát hiện, chức năng giải độc, chuyển hóa và bảo vệ cơ thể sẽ suy giảm nghiêm trọng, dẫn đến nhiều bệnh nguy hiểm như viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan.

Các chỉ số thường gặp và ý nghĩa xét nghiệm chức năng gan

Một số chỉ số thường được bác sĩ chỉ định:

Alanine Transaminase (ALT / SGPT): Enzyme chủ yếu trong gan; khi gan bị tổn thương tế bào, ALT sẽ tăng trong máu.
Aspartate Transaminase (AST / SGOT): Có ở nhiều cơ quan khác ngoài gan; tăng AST có thể liên quan đến tổn thương gan nhưng cũng có thể xuất phát từ tim, cơ, thận…
Alkaline Phosphatase (ALP): Có mặt tại gan, ống mật và xương; mức ALP cao thường gợi ý tình trạng tắc mật hoặc tổn thương xương
Gamma-Glutamyl Transferase (GGT): Một enzyme giúp đánh giá tổn thương gan hoặc ống mật; tăng GGT cũng xuất hiện trong một số tình trạng ở thận, tụy, tim…
Bilirubin: Sản phẩm của quá trình phá hủy hồng cầu. Gan là nơi chuyển hóa và thải loại bilirubin; mức cao có thể dẫn đến vàng da, vàng mắt
Albumin & Protein toàn phần: Albumin do gan tổng hợp; mức thấp là dấu hiệu gan suy giảm khả năng tạo protein
Lactate Dehydrogenase (LD): Enzyme không đặc hiệu; tăng khi gan có tổn thương nhưng cũng có thể tăng do tổn thương ở nơi khác
Thời gian Prothrombin (PT): Đánh giá chức năng đông máu; kéo dài PT là dấu hiệu suy giảm sản xuất yếu tố đông máu của gan Dựa vào kết quả, bác sĩ sẽ xác định gan có đang bị viêm, nhiễm độc, suy giảm chức năng hay không.

Khi nào nên thực hiện xét nghiệm?

Khi có triệu chứng lâm sàng nghi ngờ bệnh lý gan như: vàng da, vàng mắt, mệt mỏi, nước tiểu sẫm, phân bạc màu, đau bụng phải…
Khi có yếu tố nguy cơ cao như uống nhiều bia rượu, béo phì, tiểu đường, tăng huyết áp, tiền sử gia đình có bệnh gan, đang dùng thuốc có tác dụng phụ lên gan
Để giám sát đáp ứng điều trị và phát hiện sớm tổn thương gan do thuốc, xét nghiệm thường được lặp lại theo lịch (ví dụ 3–6 tháng/lần) nếu điều trị dài ngày

Ai cần xét nghiệm chức năng gan?

Người uống rượu bia thường xuyên hoặc làm việc trong môi trường độc hại.
Người mắc bệnh béo phì, đái tháo đường, mỡ máu cao.
Người có tiền sử viêm gan virus B, C hoặc gia đình có người mắc bệnh gan.
Người sử dụng thuốc dài ngày, đặc biệt thuốc giảm đau, kháng viêm, kháng lao.
Người thấy mệt mỏi, vàng da, chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân.
Tất cả mọi người khám sức khỏe định kỳ, nhất là từ 30 – 35 tuổi trở lên.

Lợi ích của xét nghiệm định kỳ

Phát hiện sớm bệnh gan ngay khi chưa có triệu chứng.
Theo dõi hiệu quả điều trị với người đang dùng thuốc hoặc có bệnh lý gan.
Đưa ra khuyến cáo kịp thời về thay đổi lối sống, chế độ ăn uống và sử dụng thuốc.
Ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, ung thư gan.

Lấy máu xét nghiệm – bước quan trọng để kiểm tra sức khỏe gan định kỳ

CDC Quảng Ninh – Địa chỉ xét nghiệm đáng tin cậy

Hiện nay, Phòng khám thuộc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Quảng Ninh cung cấp dịch vụ xét nghiệm chức năng gan cho kết quả nhanh và chính xác, giúp đánh giá toàn diện tình trạng gan mật của bạn. Với hệ thống máy xét nghiệm hiện đại, đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm và quy trình lấy mẫu nhanh gọn, CDC Quảng Ninh mang đến sự yên tâm tuyệt đối cho người dân.

Dù bạn có triệu chứng bất thường hay hoàn toàn khỏe mạnh, việc chủ động kiểm tra chức năng gan định kỳ vẫn vô cùng quan trọng để phát hiện sớm tổn thương gan, bảo vệ sức khỏe lâu dài. Đừng chờ đến khi gan “lên tiếng” mới đi khám.

Thông tin liên hệ: Phòng khám Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Quảng Ninh (CDC Quảng Ninh)

📍 Địa chỉ: Tầng 1, 2 Tòa nhà CDC Quảng Ninh, phố Hải Phúc, phường Hạ Long, TP. Hạ Long.

📞 Điện thoại: 0363044066.

Bs. Phương Anh (CDC)