Ngày Thế giới phòng chống béo phì (04/3) là một sự kiện toàn cầu nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về tình trạng béo phì và các hệ lụy nghiêm trọng đối với sức khỏe. Béo phì không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn là một nguy cơ lớn dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm như tiểu đường, tim mạch, huyết áp cao và các bệnh mạn tính khác.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), béo phì được định nghĩa là tình trạng tích lũy mỡ quá mức và không bình thường trong cơ thể, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Chỉ số khối cơ thể (BMI) là một trong những thước đo phổ biến để xác định béo phì. Nếu BMI nằm trong khoảng 25 – 29,9, một người được xem là thừa cân; nếu BMI từ 30 trở lên, người đó bị béo phì.
Béo phì không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn làm gia tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh nguy hiểm. Những bệnh thường gặp ở người béo phì bao gồm bệnh tim mạch (tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, đột quỵ), bệnh tiểu đường tuýp 2 (do lượng đường trong máu tăng cao do kháng insulin), rối loạn chuyển hóa (gây ra các bệnh về gan nhiễm mỡ, suy giảm chức năng gan), và các vấn đề về xương khớp như thoái hóa khớp, đau lưng, loãng xương.
Nguyên nhân chính dẫn đến béo phì là sự mất cân bằng giữa năng lượng nạp vào và năng lượng tiêu thụ. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm chế độ ăn uống không hợp lý (ăn nhiều thực phẩm chứa đường, chất béo, thức ăn nhanh, nước ngọt có gas), lối sống ít vận động (sử dụng nhiều thiết bị công nghệ, ít tham gia hoạt động thể chất), yếu tố di truyền và môi trường (gia đình có người béo phì, thói quen ăn uống không lành mạnh), cũng như stress và rối loạn giấc ngủ (ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa, dẫn đến tăng cân không kiểm soát).
Để phòng chống béo phì hiệu quả, mỗi người cần xây dựng một lối sống khoa học và lành mạnh. Trước tiên, cần duy trì chế độ ăn uống hợp lý bằng cách giảm tiêu thụ thực phẩm nhiều đường, chất béo, ăn nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu chất xơ, uống đủ nước và hạn chế nước ngọt, đồ uống có cồn. Bên cạnh đó, cần tăng cường vận động thể chất với ít nhất 30 phút tập thể dục mỗi ngày, tận dụng các hoạt động hàng ngày như đi bộ, leo cầu thang thay vì thang máy.
Việc kiểm soát cân nặng định kỳ cũng rất quan trọng. Mọi người nên theo dõi chỉ số BMI để điều chỉnh chế độ ăn uống và tập luyện phù hợp, đồng thời thăm khám bác sĩ để nhận tư vấn dinh dưỡng hợp lý. Ngoài ra, việc giữ tâm lý thoải mái, ngủ đủ giấc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát cân nặng. Mỗi người cần tránh căng thẳng, ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày, hạn chế thức khuya và tạo thói quen ngủ đúng giờ.
Ngày 04/3 hằng năm là cơ hội để cộng đồng cùng nhau nâng cao nhận thức về tác hại của béo phì và hành động để phòng chống. Hãy chung tay xây dựng hệ thống hỗ trợ sức khỏe tốt hơn, tạo môi trường sống lành mạnh cho chính mình và những người xung quanh.
Hải Ninh – CDC
